Po zeszłorocznym wypadzie do Gwatemali, zauroczeni Ameryką Środkową, postanowiliśmy wspólnie z żoną zajrzeć jeszcze w tamte rejony świata. Wybór padł na "Bogate Wybrzeże", czyli Kostarykę jak w wolnym tłumaczeniu z hiszpańskiego przyjmuje się nazwę tego kraju.  Wyprawa w zorganizowanej grupce (stricte – nieptasiarskiej), przygotowana została przez polskiego tour operatora.

W dniu 2 lutego po długotrwałym locie (około 15 godzin) i przesiadkach Warszawa – Amsterdam – Panama City – San Jose meldujemy się w stolicy kraju.
Poranek wita nas śpiewem pasówki obrożnej. Tu i ówdzie pojawiają się pospolite drozdy brązowawe (ptak narodowy Kostaryki), tanagry niebieskie, wilgowrony meksykańskie, tyrany melancholijne, a na niebie standardowo dominują sępniki czarny i różowogłowy. Ruszamy w kierunku Parku Narodowego Wulkanu Poas, chroniącego aktywny wulkan wraz z otaczającymi go połaciami lasu chmurowego. Pogoda daje się trochę we znaki. Za każdym podmuchem wiatru wpada na nas obłok chmurowy z rześkim opadem. Wulkan skryty, widzimy go tylko na zdjęciach. Wśród gęstej roślinności wyłuskuję kilka goleńczyków ciemnych i drozdka meksykańskiego. W drodze powrotnej zahaczamy o plantację kawy, gdzie obserwujemy mało płochliwego bentewi wielkiego i najbadziej pospolitego kolibra kostarykańskiego szmaragdzika brązowosternego. Przed wieczorem spacerujemy po San Jose. Wysoko, na koronie jednego z drzew hałasuje para konury czerwonoczelnej.

Nazajutrz, po śniadaniu w okolicach Poas, mamy przyjemność po raz pierwszy obserwować ‘wiecznie uśmiechnięte’ leniwce i to od razu dwa gatunki obok siebie (dwu i trójplaczaste), w tym jeden z młodym. W zadrzewieniu przemyka kukułka rudzianka wielka, rudotyran oliwkowy i tangarka cytrynowa. Ruszamy do Parku Narodowego Tortuguero. Położony na wybrzeżu karaibskim park chroni lasy tropikalne i namorzynowe wraz z kanałami wodnymi, a przede wszystkim strefę morską i przybrzeżną. Tutejsze plaże przyciągają spektaklem lęgowych żółwi morskich. Jedynym środkiem transportu są łodzie, tudzież niewielkie samoloty. Płynąc do naszego ośrodka na kanałach Tortuguero obserwujemy dziesiątki pelikanów brunatnych, czaple złotawe, śnieżne, śniade, białe, modre, ślepowrona żółtoczelnego, kormorana oliwkowatego, rybitwy królewskie, fregaty olbrzymie, szczudłaki i jednego brodźca piegowatego. W ośrodku spędzamy dwie noce w towarzystwie wyjców, leniwców (jeden ku uciesze wszystkich zszedł na ziemię za potrzebą, co podobno rzadko mu się zdarza), legwanów, cykad i różnych dziwnych dźwięków. Jak się okazało jest to świetne miejsce do obserwacji tukanów, wpadają nam dość płochliwe, ale ciekawskie tukany tęczodziobe, brązowodziobe, arasari obrożne, barwne kacykowce azteckie, manakiny azteckie, trogona krasnodziobego oraz trogona rdzawego. Dwugodzinny deszczowy rekonesans po kanale przyniósł nowe obserwacje rakojada, czapli zielonej, tygryski nagobrodej, ibisów zielonych, rybaczków obrożnego, zielonego i rdzawego, do tego trafia nam się najmłodsze pokolenie kajmanów okularowych.  Ze szponiastych nad Tortuguero warto wymienić czarnostrzębia zwyczajnego, rybołowa i białostrzębia panamskiego.

Wracając na stały ląd odwiedzamy plantację bananów i plantację ananasów, na których widzimy m.in. kacyka bananowego, tanagrę palmową, tapirangę szkarłatno-czarną, bentewi krasnociemieniowego, klinodziobka szarego, cukrzyka i inne. Nasz kolejny hotel położony jest nad rzeką San Carlos w sąsiedztwie Parku Narodowego Wulkanu Arenal, najaktywniejszego ze wszystkich wulkanów Kostaryki. W samej rzeczce wylegują się aligatory amerykańskie pomiędzy, którymi przemykają brodziec plamisty i brodziec ciemnorzytny, a nadbrzeżne zarośla i założenie ogrodowe tętnią ptasią gwarą. Naszą fascynację wzbudza piłodziób wspaniały, ptak imponująco ubarwiony, ale stale skryty w cieniu. Po ogrodzie kręcą się papugi stadniczka brązowoskrzydła, konura oliwkowa, amazonka skromna, dzięcioły dzięciur płomiennogłowy oraz dzięciur pstry. Udaje się również zaobserwować lelka karolińskiego.

Przemieszczając się do kolejnego punktu wyprawy, objeżdżamy jezioro Arenal, największy sztuczny zbiornik kostarykański. Po drodze mijamy krążące, bądź odpoczywające myszołowika, myszołowa szerokoskrzydłego, sokoła wędrownego oraz pustułkę amerykańską. Na jednym z pastwisk spotykamy kojoty. Przed zmierzchem udaje nam się dotrzeć do obszaru chronionego Monteverde, gdzie w tzw.ogrodzie kolibrowym (poidełka wody z cukrem) śmiga pomiędzy nami pięć gatunków kolibrów tj. pustelnik zielony, uszatek zielony, malachicik purpurowogardły, zapylak fioletowy i brylancik niebieskogardły.

Wczesny poranek w okolicach Monteverde przynosi lekki niepokój, w moim obuwiu lokuje się skorpion. Nieświadomy niczego przechodzę z nim kilkadziesiąt metrów, po czym mnie kąsa. Na szczęście skorpiony w Kostaryce są na tyle jadowite, że mogą jedynie zagrozić alergikom. Obeszło się na dwugodzinnym bólu palca.

Przy naszym hotelu znajduje się niewielkie oczko wodne, po którym pływa para perkozków białoskrzydłych, a w okolicznych zadrzewienia przemykają brązowronki. Przemierzając tzw. ‘podniebne szlaki’ Monteverde, czyli mosty pozawieszane nad kolejnymi piętrami lasu tropikalnego deszczowego, udaje się zaobserwować grdacza czarnego. Gatunek endemiczny dla Kostaryki i Panamy, którego populacja jest zagrożona wyginięciem. Innym ciekawym gatunkiem był trogon złotobrzuchy. Po południu wyruszamy na ścieżkę przyrodniczą po wtórnym lesie tropikalnym suchym. W wędrówce towarzyszą nam grupki ostronosów oraz pojedyncze aguti. Głównie dzięki lokalnemu przewodnikowi dostrzegamy pieprzojada szmaragdowego, manakina długosternego, skrytego błyskotka brunatnego oraz drozdy: drozda górskiego, drozdka żółtodziobego i drozdka rudego. Przed zachodem słońca zaskakuje nas stadko czakalaki szarogłowej, żerujące na jakimś zielsku.

Kolejnego dnia przemieszczamy się w kierunku północnym,  w pobliże granicy z Nikaraguą. Naszym kolejnym punktem jest Park Narodowy Rincon de la Vieja, chroniący oczywiście wulkan z otaczającą szatą roślinną. Tubylcy serwują nam pokaz bezkrwawej corridy i zabaw z bydłem. Na tamtejszych terenach sawannowych obserwujemy srokale białogardłe, piłodzioba czarnogardłego (narodowy ptak Nikaragui), strzyża rdzawokarkowego, amazonkę białoczelną, organkę żółtołbistą. Przemierzając las tropikalny suchy trafia nam się hit. W odległości kilkunastu metrów drogę przecina nam tapir. Kilka sekund i ginie w gęstej roślinności, nie dając się dobrze obfotografować. Na osłodę pozostaje jeszcze obserwacja tukanika złotouchego. W parku można dodatkowo podziwiać przeróżne elementy aktywności wulkanicznej, fumarole, gejzery błotne itp. 10 dnia naszej podróży udajemy się na wybrzeże Pacyfiku. Po drodze wstępujemy na szlak w Parku Narodowym Carara, gdzie widzimy dzikie piżmówki amerykańskie, ary żółtoskrzydłe, tyrankę królewską. Na niewielkim rozlewisku żeruje kilka gatunków czapli i nowe dla nas ibisy białe, warzęchy różowe oraz dławigady amerykańskie. Raz po raz obserwujemy przelatujące pojedynczo karakary białorzytne.

Kilka kolejnych dni spędzamy na wybrzeżu, w okolicach Parku Narodowego Manuel Antonio. W parku licznie występują trzy gatunki małp: wyjce, czepiaki, kapucynki, po nadbrzeżu krzątają się szopy pracze, aguti oraz ostronosy. Wśród ptaków dominują fregaty i pelikany. W głębi oceanu można wyłapać głuptaka białobrzuchego. Pogoda strasznie dokuczliwa, wysoka wilgotność i temparatura sprawiają, że po godzinie 9 rano niechętnie opuszcza się klimatyzowane pomieszczenie. Przy naszym hotelu przebywa para trębaczy jasnogłowych, ochoczo dokarmiana przez ochronę. Wśród ciekawszych obserwacji należy wymienić tapirangę kostarykańską, sóweczkę kreskowaną (obserwacja z tarasu kopulującej pary), chronkę żałobną, chruścielaka szaroszyiego, mrowińca kasztanowatego.

Ostatniego dnia pobytu zahaczamy raz jeszcze o Carara. Tym razem na spływ po rzece Tarcoles. Rzeka jest wypełniona aligatorami amerykańskimi i bogata w różnorodność gatunków wodno-błotnych ptaków. Na płyciznach Tarcoles spotykamy czajki miedziane, kulony amerykańskie, kuliki mniejsze, błotowca, biegusa arktycznego, sieweczkę płową, rybaczka amazońskiego. Na pożegnanie oblatuje nas stado konur pomarańczowoczelnych.

Żegnamy Kostarykę po 14 dniach podróży. Ptasi wynik 178 gatunków zaobserwowanych może nieimponujący, zważywszy na to, że na liście krajowej mają ok. 900 rekordów. Nowe doświadczenie i przede wszystkim zdobyte kontakty pozwolą nam wrócić jeszcze w to miejsce. Pura Vida!

Darek Michałowski

Alfabetyczna lista gatunków zaobserwowanych:

1	amazonka białoczelna	Amazona albifrons
2	amazonka skromna	Amazona farinosa
3	ara żółtoskrzydła	Ara macao
4	arasari obrożny	Pteroglossus torquatus
5	bentewi krasnociemieniowy	Myiozetetes similis
6	bentewi kreskowany	Myiodynastes maculatus
7	bentewi wielki	Pitangus sulphuratus
8	bentewi wielkodzioby	Megarynchus pitangua
9	bentewi żółtogardły	Conopias albovittatus
10	bękarda maskowa	Tityra semifasciata
11	białostrząb panamski	Leucopternis semiplumbeus
12	biegus arktyczny	Calidris melanotos
13	blyskotek brunatny	Geotrygon chiriquensis	endemit Kostaryka-zachodnia Panama
14	błękitniczek czerwononogi	Cyanerpes cyaneus
15	błotowiec	Tringa semipalmata
16	brązowronka	Psilorhinus morio
17	brodziec ciemnorzytny	Tringa solitaria
18	brodziec piegowaty	Tringa melanoleuca
19	brodziec plamisty	Actitis macularius
20	brylancik niebieskogardły	Heliodoxa jacula
21	chronka pręgowana	Thamnophilus doliatus
22	chronka żałobna	Thamnophilus bridgesi	endemit Kostaryka-zachodnia Panama
23	chruścielak szaroszyi	Aramides cajanea
24	cierniosternik rdzawoszyi	Streptoprocne rutila
25	ciszek złotodzioby	Arremon aurantiirostris
26	cukrzyk	Coereba flaveola
27	czajka miedziana	Vanellus chilensis
28	czakalaka szarogłowa	Ortalis cinereiceps
29	czapla biała	Ardea alba
30	czapla modra	Ardea herodias
31	czapla śniada	Egretta caerulea
32	czapla śnieżna	Egretta thula
33	czapla trójbarwna	Egretta tricolor
34	czapla zielona	Butorides virescens
35	czapla złotawa	Bubulcus ibis
36	czarnobłysk krzykliwy	Dives dives
37	czarnostrząb zwyczajny	Buteogallus anthracinus
38	dławigad amerykański	Mycteria americana
39	długoszpon żółtoczelny	Jacana spinosa
40	drozd brązowawy	Turdus grayi
41	drozd górski	Turdus plebejus
42	drozdek meksykański	Catharus mexicanus
43	drozdek rudy	Hylocichla mustelina
44	drozdek żółtodzioby	Catharus aurantiirostris
45	drzewiarz kreskowany	Lepidocolaptes souleyetii
46	dymówka	Hirundo rustica
47	dzięcioł jasnodzioby	Campephilus guatemalensis
48	dzięciur płomiennogłowy	Melanerpes hoffmannii	endemit południowy Honduras-Kostaryka
49	dzięciur pstry	Melanerpes pucherani
50	elenia żółtobrzucha	Elaenia flavogaster
51	empidonka żółtobrzucha	Empidonax flaviventris
52	epoletnik krasnoskrzydły	Agelaius phoeniceus
53	fibik czarny	Sayornis nigricans
54	fregata wielka	Fregata magnificens
55	głuptak białobrzuchy	Sula leucogaster
56	goleńczyk ciemny	Pselliophorus tibialis	endemit Kostaryka-zachodnia Panama
57	gołąb czerwonodzioby	Patagioenas flavirostris
58	gołąb krótkodzioby	Patagioenas nigrirostris
59	gołąb miejski	Columba livia
60	gołąb różowawy	Patagioenas cayennensis
61	gołąbeczek cynamonowy	Columbina talpacoti
62	gołębiak białoskrzydły	Zenaida asiatica
63	gołębik białosterny	Leptotila verreauxi
64	grdacz czarny	Chamaepetes unicolor	endemit Kostaryka-zachodnia Panama
65	gwizdowik oliwkowy	Schiffornis turdina
66	ibis biały	Eudocimus albus
67	ibis zielony	Mesembrinibis cayennensis
68	jaskółczak szarogardły	Progne chalybea
69	jaskółeczka niebiesko-biała	Pygochelidon cyanoleuca
70	kacyk bananowy	Icterus prosthemelas
71	kacyk kasztanowaty	Icterus spurius
72	kacyk północny	Icterus galbula
73	kacykowiec aztecki	Psarocolius montezuma
74	kacykowiec grubodzioby	Psarocolius wagleri
75	karakara białorzytna	Caracara cheriway
76	kleszczojad bruzdodzioby	Crotophaga sulcirostris
77	klinodziobek szary	Todirostrum cinereum
78	konura czerwonoczelna	Aratinga finschi	endemit Honduras-Panama
79	konura oliwkowa	Aratinga nana
80	konura pomarańczowoczelna	Aratinga canicularis
81	kormoran oliwkowy	Phalacrocorax brasilianus
82	kruczyniec purpurowy	Querula purpurata
83	kubanik większy	Tiaris olivaceus
84	kulik mniejszy	Numenius phaeopus
85	kulon amerykański	Burhinus bistriatus
86	lasówka oliwkowa	Oreothlypis peregrina
87	lasówka potokowa	Parkesia motacilla
88	lasówka rdzawoboczna	Dendroica pensylvanica
89	lasówka szkarłatna	Setophaga ruticilla
90	lasówka złotawa	Dendroica petechia
91	lelek karoliński	Caprimulgus carolinensis
92	łuskowiak aztecki	Columbina inca
93	malachicik purpurowogardły	Lampornis calolaemus	endemit Kostaryka-zachodnia Panama
94	manakin aztecki	Manacus candei
95	manakin długosterny	Chiroxiphia linearis
96	mrowiniec kasztanowaty	Myrmeciza exsul
97	muchołap czubaty	Myiarchus crinitus
98	myszołowik	Buteo nitidus
99	myszołów krótkoogonowy	Buteo brachyurus
100	myszołów krzykliwy	Buteo magnirostris
101	myszołów szerokoskrzydły	Buteo platypterus
102	nadobniczka namorzynowa	Tachycineta albilinea
103	organka zielonkawa	Euphonia gouldi
104	organka żółtołbista	Euphonia luteicapilla	endemit Honduras-Panama
105	pasówka obrożna	Zonotrichia capensis
106	pelikan brunatny	Pelecanus occidentalis
107	penelopa rdzawobrzucha	Penelope purpurascens
108	perkozek białoskrzydły	Tachybaptus dominicus
109	pieprzojad szmaragdowy	Aulacorhynchus prasinus
110	piłodziób czarnogardły	Eumomota superciliosa
111	piłodziób wspaniały	Momotus momota
112	piranga pąsowa	Piranga rubra
113	piwik ubogi	Contopus cinereus
114	piżmówka amerykańska	Cairina moschata
115	pustelnik zielony	Phaethornis guy
116	pustułka amerykańska	Falco sparverius
117	rakojad	Cochlearius cochlearius
118	rudotyran oliwkowy	Attila spadiceus
119	rudzianka wielka	Piaya cayana
120	rybaczek amazoński	Chloroceryle amazona
121	rybaczek obrożny	Megaceryle torquatus
122	rybaczek rdzawy	Chloroceryle inda
123	rybaczek zielony	Chloroceryle americana
124	rybitwa królewska	Thalasseus maximus
125	rybołów	Pandion haliaetus
126	sępnik czarny	Coragyps atratus
127	sępnik różowogłowy	Cathartes aura
128	sieweczka płowa	Charadrius collaris
129	skrzacik czapkowy	Heliothryx barroti
130	sokół wędrowny	Falco peregrinus
131	sóweczka kreskowana	Glaucidium brasilianum
132	srokal białogardły	Calocitta formosa
133	stadniczka brązowoskrzydła	Brotogeris jugularis
134	starzyk czarny	Molothrus aeneus
135	strzyż rdzawokarkowy	Campylorhynchus rufinucha
136	strzyżyk prążkobrzuchy	Thryothorus semibadius
137	strzyżyk śpiewny	Troglodytes aedon
138	szafirek złotosterny	Hylocharis eliciae
139	szczudłak	Himantopus mexicanus
140	szerokodziobek złotogłowy	Platyrinchus coronatus
141	szmaragdzik brązowosterny	Amazilia tzacatl
142	ślepowron żółtoczelny	Nyctanassa violacea
143	tanagra niebieska	Thraupis episcopus
144	tanagra palmowa	Thraupis palmarum
145	tangarka cytrynowa	Tangara icterocephala
146	tangarka modrolica	Tangara larvata
147	tapiranga kostarykańska	Ramphocelus costaricensis	endemit Kostaryka-zachodnia Panama
148	tapiranga szkarłatno-czarna	Ramphocelus passerinii
149	tarczownik	Busarellus nigricollis
150	tęgoster ciemnogłowy	Xiphorhynchus erythropygiu
151	tęgoster namorzynowy	Xiphorhynchus susurrans
152	tęgoster północny	Dendrocolaptes sanctithoma
153	trębacz jasnogłowy	Milvago chimachima
154	trogon krasnodzioby	Trogon massena
155	trogon rdzawy	Trogon rufus
156	trogon żółtobrzuchy	Trogon aurantiiventris	endemit Kostaryka-zachodnia Panama
157	tukan brązowodzioby	Ramphastos swainsonii
158	tukan tęczodzioby	Ramphastos sulfuratus
159	tukanik złotouchy	Selenidera spectabilis	endemit Honduras-Panama
160	tygryska nagobroda	Tigrisoma mexicanum
161	tyran melancholijny	Tyrannus melancholicus
162	tyran różany	Tyrannus forficatus
163	tyranka królewska	Onychorhynchus coronatus
164	uszatek zielony	Colibri thalassinus
165	warzęcha różowa	Platalea ajaja
166	wężówka amerykańska	Anhinga anhinga
167	wilgowron meksykański	Quiscalus mexicanus
168	wireonek cytrynowy	Vireo philadelphicus
169	wireonek żółtogardły	Vireo flavifrons
170	wodówka północna	Stelgidopteryx serripennis
171	wojak białobrewy	Sturnella militaris
172	wróbel	Passer domesticus
173	zapylak fioletowy	Campylopterus hemileucurus
174	ziarnojadek obrożny	Sporophila torqueola
175	ziarnojadek plamoskrzydły	Sporophila americana
176	ziarnołusk płowogardły	Saltator maximus
177	zieleniec zmienny	Chlorospingus ophthalmicus
178	ziemnołuszcz białouchy	Melozone leucotis

• Poprzedni artykuł
• Następny artykuł